Podstawa prawna
ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U z 2016 r. poz. 575 z późn.zm.);
Piecza zastępcza jest sprawowana w przypadku niemożności zapewnienia dziecku opieki i wychowania przez rodziców.
Formami rodzinnej pieczy zastępczej są:
1) rodzina zastępcza:
a) spokrewniona
b) niezawodowa
c) zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna;
2) rodzinny dom dziecka.
Zadania rodziny zastępczej i rodzinnego domu dziecka
Rodzina zastępcza oraz rodzinny dom dziecka zapewniają dziecku całodobową opiekę i wychowanie dziecka, w szczególności:
1) traktują dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej;
2) zapewniają dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych;
3) zapewniają kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych;
4) zapewniają rozwój uzdolnień i zainteresowań;
5) zaspokajają jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne oraz religijne;
6) zapewniają ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka;
7) umożliwiają kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej;
Osoby tworzące rodzinę zastępczą lub rodzinny dom dziecka:
1) Rodziny zastępcze lub rodzinny dom dziecka tworzą małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim,
2) Rodzinę zastępczą spokrewnioną tworzą małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka.
3) Rodzinę zastępczą zawodową lub rodzinę zastępczą niezawodową tworzą małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, niebędący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka.
Wymagania w stosunku do osób tworzących rodzinę zastępczą lub rodzinny dom dziecka:
1) dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej;
2) nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona;
3) wypełniają obowiązek alimentacyjny – w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego;
4) nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych:
5) są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone:
a) zaświadczeniem lekarskim o stanie zdrowia wystawionym przez lekarza podstawowej opieki
zdrowotnej oraz
b) opinią o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka wystawioną przez psychologa,
6) przebywają na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
7) zapewniają odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokojenie jego indywidualnych potrzeb w tym:
a) rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego;
b) właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań,
c) wypoczynku i organizacji czasu wolnego.
Pełnienie funkcji rodziny zastępczej niezawodowej lub zawodowej oraz prowadzenie rodzinnego domu dziecka może być powierzone osobom, które nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo.
W przypadku rodziny zastępczej niezawodowej co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów.
Wstępna akceptacja kandydatów:
kandydat do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka może odbyć szkolenie, po otrzymaniu od organizatora rodzinnej pieczy zastępczej wstępnej akceptacji dokonanej na podstawie oceny spełniania warunków.
Szkolenie kandydatów
Kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka są obowiązani posiadać świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej lub przez ośrodek adopcyjny.
Rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka, na każde umieszczone dziecko, przysługuje świadczenie na pokrycie kosztów jego utrzymania, nie niższe niż kwota:
1) 660 zł miesięcznie - w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej spokrewnionej,
2) 1000 zł miesięcznie - w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej zawodowej, rodzinie zastępczej niezawodowej lub rodzinnym domu dziecka.
Rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka do świadczenia, na pokrycie kosztów utrzymania dziecka przysługuje dodatek na każde umieszczone dziecko w wysokości 500 zł do ukończenia 18. roku życia.
Dodatek na dziecko niepełnosprawne
Rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka na dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje dodatek nie niższy niż kwota 200 zł miesięcznie na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania tego dziecka.
Wynagrodzenie rodziny zastępczej zawodowej i prowadzącego rodzinny dom dziecka:
Rodzinie zastępczej zawodowej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka przysługuje wynagrodzenie nie niższe niż kwota 2.000,00 zł miesięcznie,
Rodzinie zastępczej zawodowej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego przysługuje wynagrodzenie nie niższe niż kwota 2.600,00 zł miesięcznie.
Opracowała: Jolanta Regner